CHP’li Türeli: Onikinci Kalkınma Planı’nda gelir dağılımının düzeltilmesine ilişkin bir tedbir görmedim
CHP İzmir Milletvekili ve TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu CHP Grup Sözcüsü Rahmi Aşkın Türeli, On İkinci Kalkınma Planı’nın komitede görüşülmesi sırasında; “Emekle geçinenlerin giderek yoksullaştığını, gelir dağılımının bozulduğunu görüyoruz. Ama ilginç olan şu: Ben bu planda ne istihdam piyasasını, ne çalışma hayatını, ne de gelir dağılımını iyileştirmeye yönelik bir tedbir görmedim. Bir politika seti değil. Bu konular göz ardı edildi. Bizim üretime bir itirazımız yok elbette.” “Elbette bunların hepsine evet diyeceğiz. Bu plan dağıtım açısından ciddi eksiklikler içeriyor” dedi.
Onikinci Kalkınma Planı’na ilişkin görüşmeler Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda sürüyor. CHP İzmir Milletvekili ve komisyonun CHP Grup Sözcüsü Rahmi Aşkın Türeli, şunları söyledi:
“Bir ekonomik sistemin, bir ülkenin ulaşması gereken belli hedefler vardır. Bunlardan biri büyüme hızını artırmak, ikincisi istihdamı artırmak ve gelir dağılımını düzenlemektir. Hem üretim hem de dağıtımla ilgili hedeflerin gerçekleştirilmesidir. Bu Türkiye’nin çok önemli yapısal sorunları. 21 yıllık AKP iktidarı döneminde bu yapısal sorunlar çözülmedi, daha da kötüleşti. Yurtiçi tasarruflar yetersiz. Ekonominin büyümesi için yurt dışından tasarruf almak gerekiyor. Bu sorun 2002 yılı sonunda 131 milyar dolar olan Türkiye’nin dış borcu şu anda 476 milyar dolar.20 Bu dönemde 63 milyar dolarlık özelleştirme yapılmasına rağmen dış borç yıllık 345 milyar dolar arttı. .
“İŞGÜCÜ PİYASASINDA SORUNLAR VAR”
İşgücü piyasasında sorunlar var. İşgücüne katılım oranları düşük, işsizlik oranları ise yüksektir. Kayıt dışılık var. Fiyat seviyeleri düşüktür. Böyle bir işgücü piyasası var. Kamu mali istikrarı sürdürülebilir değildir.
“TÜRKİYE’NİN KAYNAKLARININ SON DERECE YANLIŞ KULLANILDIĞINI GÖRÜYORUZ”
Bizim gibi yurt içi tasarrufları yetersiz yani kaynakları yetersiz olan ülkelerde kaynakların doğru kullanılması gerekiyor. Sahip olduğunuz kaynaklarla hangi yatırımı yapacaksınız? Bu parayı çöpe mi atacaksınız? İnşaat sektörüne mi gömeceksiniz? Yoksa onlarla bir fabrika mı kuracaksınız? Bu alana baktığımızda Türkiye’nin kaynaklarının son derece yanlış kullanıldığını görüyoruz.
“BU PLAN DAĞITIM BOYUTUNDA CİDDİ EKSİKLİKLER İÇERİYOR”
Dağıtıma odaklanmak istiyorum. İstihdam piyasası… Burada işsizlik oranından bahsediyorum, Ağustos itibarıyla 3,2 ama gerçek işsizlik oranı bu değil. İş bulma ümidi olmadığı için iş aramayan insanlar var. Resmi iş arama kanallarına başvurmayan kişiler var. Bakanlık sayısına göre kayıt dışılık oranı yüzde 27, sendikalaşma oranı ise yüzde 14,76. Sendikalı işçilerin bir kısmının toplu iş sözleşmesi hakkı yoktur. Reel fiyatlarda düşüş var. Taban fiyata baktığınızda dünyadaki hiçbir ülkeyle karşılaştırılamayacak bir durum. Türkiye, taban ücretli çalışan oranının en yüksek olduğu ülkedir. Çalışanların yarısı asgari ücretle çalışıyor. Türkiye fiyat seviyeleri açısından çok zor durumda. Taban fiyat belirleme komitesi, çalışan bir kişinin yalnızca asgari geçimini sağlayacak bir reçete hazırladı. Ama dünyada durum böyle değil. Bütün bunlara baktığımızda geçimini emek vererek sağlayanların yoksullaştığını, gelir dağılımının bozulduğunu görüyoruz. Doğal olarak bu tür tespitlerimiz var. Ama farklı olan şu: Ben bu planda istihdam piyasasını, çalışma hayatını, gelir dağılımını iyileştirecek bir önlem görmedim. Siyasetin bir düzeni yok. Bu sorunlar göz ardı edildi. Üretilmesine hiçbir itirazımız yok, elbette değerlidir. Bunların hepsine elbette evet diyeceğiz. Bu plan dağıtım boyutunda önemli eksiklikler içermektedir.
“EKONOMİK VE SOSYAL KONSEYİ TOPLAYIN. KONSEY ANAYASA BİR KURUMDUR”
Planın 778’inci maddesinde, gelir dağılımını etkileyen sosyal politikalarla bütünsel bir yaklaşımla ekonomi politikalarının oluşturulması amacıyla ekonomik ve sosyal kurulun devreye sokulacağı belirtiliyor. Peki buna ne diyebiliriz? Anayasal bir kurum olan kurulu Şubat 2009’dan beri toplayamadınız. Bu bir uzlaşma ortamıdır. Lütfen Ekonomik ve Sosyal Konseyi toplayın. Kurul anayasal bir kurumdur.”
